آزمایشگاه میکروسکپی ارشد
اجزا و نحوه کار با میکروسکوپ نوری:
میکروسکپهای نوری آزمایشگاهی شامل میکروسکپهای نوری و انعکاسی است. اساس میکروسکپهای نوری آزمایشگاهی بر دو عدسی همگرا استوار است که عدسی اول با فاصله کانونی در حد چند میلیمتر از شیئی، تصویری حقیقی که قطری بزرگتر دارد بهدست میدهد. عدسی دوم که فاصله کانونی بزرگتری دارد حکم ذرهبینی را داشته و قادر است تا تصویر بزرگتر اما کجازی از شیئ ارائه دهد. میکروسکپهای نوری آزمایگاهی زمین شناسی برای بزرگ نمودن تصاویری که نور را از خود عبور می دهند با نمونههای منعکس کننده نور بهکار میروند.
حال نمونه میکروسکوپی را در زیر گیرههای مخصوص لام قرار دهید و پیچ تنظیم را آنقدر بچرخانید تا عدسی چشمی ضعیف در فاصله ۱ سانتیمتری نمونه بایستد. سپس از درون چشمی میکروسکوپ نگاه کنید و پیچ تنظیم را آنقدر بچرخانید تا تصویر واضح شود. برای تنظیم میکروسکوپ و واضح شدن تصویر میتوانید از پیچ تنظیم دقیق نیز استفاده نمایید. در صورتی که بخواهید بزرگنمایی بیشتر شود ابتدا توسط پیچ تنظیم فاصله عدسی شیئی را با نمونه میکروسکوپی افزایش داده و سپس عدسی شیئی را بچرخانید و عدسی قویتر را در امتداد عدسی چشمی قرار دهید و مجدداً میکروسکوپ را تنظیم کنید. توجه کنید که هیچگاه اجازه ندهید عدسی شیئی با نمونه میکروسکوپی تماس پیدا کند. عدسیها را همیشه با پارچههای مخصوص لنز تمیز نمایید. برای مشاهده اجسام در زیر میکروسکوپ نیز همیشه از ضعیفترین عدسی شروع نمایید و به سمت عدسیهای قویتر بروید.
چگونگی تشکیل و مشاهده تصویر:
نور بهصورت موج سینوسی پیوسته انتشار نمییابد و لیکن میتوان تصور کرد که یک فوتون همچون یک بار ولی با سرعت ۳۰۰۰۰۰ کیلومتر در ثانیه حرکت میکند. و چون این ذرات بطور پیدرپی در حال تعقیب یکدیگرند، لذا در عمل راهی جز نمایش آنها بهصورت یک موج پیوسته نیست. فوتونهای نوری میتوانند دارای طول موجهای متفاوتی باشند، رنگ نور بوسیله طول موج آن تعیین میشود. مخلوط نورهای مختلف موجب تحریک شبکیه چشم میشود که انسان احساس رنگ سفید مینماید.
اکثراً اشیایی که توسط میکروسکوپ مشاهده میشوند نسبت به نور شفاف میباشند و اجزای آنها تنها وقتی قابل مشاهده میباشند که این اجزا نسبت به زمینه دارای کنتراست (کنتراست در شدت و یا رنگ) باشند. وقتی که نور سفید به یک جسم قرمز بتابد، تمامی طول موجهای موجود در نور سفید بهجز نور قرمز در آن جذب میشود. بنابراین یک جسم با ناحیه قرمز را در یک زمینه سفید بخاطر آنکه دارای کنتراست رنگی میباشد میتوان دید.
عدسی شیئی در میکروسکوپ که یک عدسی همگرا با فاصله کانونی کوچک است، تصویر حقیقی و وارونه و بزرگتر از شیئ را تشکیل میدهد. برای این منظور شیئ باید بین کانون عدسی شیئی وعدسی چشمی قرار گیرد، توان عدسی شیئی بزرگتر از توان عدسی چشمی است و تصویر اول را بزرگتر میکند (عدسی چشمی مثل ذره بین عمل میکند) و تصویر حاصل از عدسی شیئی باید در فاصله کانونی عدسی چشمی باشد. از این شیئ، تصویر مجازی نهایی تشکیل میشود که بزرگتر است.