معرفی و تاریخچه - دانشکده علوم زمین

درباره

معرفی و تاریخچه

معرفی دانشکده

سی و هفت سال پيش دانشکده علوم زمين دانشگاه شهيد بهشتي از بطن گروه جغرافياي آن دانشگاه درضلع جنوب شرقي دانشکده ادبيات وعلوم انساني متولد شد . طرح اين دانشکده از سال 1353 به دانشگاه شهيد بهشتي تقديم شد. اما مراحل کسب مجوز وتخصيص بودجه آن دوسال به طول انجاميد وسرانجام ، اولين دانشجويان اين دانشکده درسال 1355 تحصيلات خودرا آغازنمودند. اين دانشکده، کارآموزشي خود را با سه گروه آموزشي جغرافيا ، کاني شناسي – سنگ شناسي ، وزمين شناسي ، با سه دوره کارشناسي دراين رشته ها ،و يک دوره کارشناسي ارشد جغرافياي طبيعي باگرايش ژئو مورفولوژي ، وبا 21 عضو هيأت علمي آغازکرد ،وبه زودي يک دوره کارشناسي ارشد « شناخت محيط زيست » نيز به دوره هاي قبلي آن افزوده شد.

درتشکيل دانشکده علوم زمین که براي اولين بار درميهن اسلامي مطرح مي شد سه هدف بنيادين درمدنظربود:

1. گرد آوردن کليه تخصص ها ورشته هاي علوم زمين ،يعني طيف وسيع علومي که به نحو ي ازانحاء با مطالعات مربوط به زمين سروکارداشتند درکناريکديگر ، دريک مجموعه واحد ومنسجم دانشگاهي ، به صورتي که رشته هاي مختلف اين علوم بتوانند از نزديک با يکديگر همکاري آموزشي –پژوهشي داشته باشند.

2. تأسيس وگسترش دوره هاي کارشناسي ارشد ودکتري دررشته ها وتخصص هاي مختلف علوم زمين ، وبرنامه ريزي هاي لازم درراستاي سرويس دهي وسرويس پذيري متقابل اين تخصص ها به يکديگر.

3. برنامه ريزي هاي پژوهش منطقه اي وبنيادين هدفمند ولحاظ نمودن آن درموضوع پايان نامه های کارشناسي ارشد و رساله های دکتري ، با هدف تبديل پژوهشهاي انفرادي تحصيلات تکميلي به کارپژوهشي جمعي گروهي درطيف وسيع علوم زمين ، به نحوي که درزمان معين يک منطقه مشخص از ديدگاه تخصص ها وجنبه هاي مختلف علوم زمين ، دررشته هائي که گروههاي آموزشي يا گرايشهاي آموزشي آنها تاسيس شده است .

مسأله گردآوردن اين رشته ها وتخصص ها ي مختلف درنظام آموزشي – پژوهشي واحدي تحت عنوان «علوم زمين » دردنياي علمي آن روز يعني سالهاي دهه 1350 موضوع تازه اي نبود . زيرا، ازدهه 1960 ميلادي (1340 شمسي) اين طرزنگرش به علوم مربوط به زمين درکشورهاي صنعتي و در دانشگاه هاي معتبر و پيشرفته جهان عنوان شده وتحقق يافته بود. ودانشکده هاي علوم زمين دردانشگاههاي متعددودرکشورهاي مختلف پژوهشهاي فعال پرشتاب و پررونقي را دنبال وبه دنياي علم آن روز عرصه ميکردند.

اما متاسفانه درکشورما اين نحوه تفکر در مورد علوم مربوط به زمين مساله اي نوين بود. باوجود آنکه پيشنهاد تاسيس اين دانشکده دردانشگاه شيهد بهشتي با ارائه دفترچه هاي راهنما و« کاتالوگ » هاي دانشگاه هاي معتبرو متعدد همراه بود مطرح شدن آن درمراجع رسمي وحتي درمحضر بعضي ازمتخصصان با مخالفت هاي بيش وکم جدي مواجه بود وحتي بعد ازرسميت يافتن و آغازبه کاردانشکده علوم زمين اين مخالفت ها همچنان ادامه داشت . وهمين امرموجب شدکه ازسال 1359 که باتعطيل شدن مقطعي دانشگاهها مصادف بود. راي و نظر بعضي ازهمکاران داخل دانشکده علوم زمين و مخالفان خارج ازدانشگاه شهيد بهشتي به انحلال اين دانشکده و ادغام قسمتي ازآن دردانشکده ادبيات و علوم انساني وبخشي ديگردردانشکده علوم منجرشد ودرنتيجه رکورد وکاهش فعاليت تاسف انگيزي بر اين دانشکده حاکم گرديد . اين رکوردتا سال 1365 به طول انجاميد .

با سير در اين نشيب ، دانشکده علوم زمين يکي ازتلخ ترين دوره هاي موجوديت خود راتجربه نمود. از اوايل دهه 1360 ، ابتدا درجريان دفاع مقدس وسپس دردوران بازسازي کشور، باکوشش هاي بي دريغ وپي گير، ونوآوري هاي علمي وکاربردي محققان دانشجويان وعلاقمندان به علوم زمين گسترش ورونق اني نظام علمي ، رفته رفته اهميت وکاربردهاي خودرا بيش ازپيش آشکارنمود وارزش هاي واقعي خود رانمايان ساخت . تا آنجا که مخالفان جدي مطرح شدن « علوم زمين » خود ازبکاربردن گسترده اين اصطلاح جديد» وبا طرح مفاهيم آن دريغ ننمودند و آشکارا ازجامعيت وارزشهاي کاربردي اين نظام علمي سخن گفتند ودرباره آن مطلب نوشتند.

دانشکده علوم زمين دانشکاه شهيد بهشتي نيز ازسال 1365 با سازمان دهي جديد فعاليت موثرخود رااز سرگرفت .درسازمان دهي نوين اين دانشکده دوره هاي آموزشي خود راگسترش داد وازجمله با تاسيس وراه اندازي دوره هاي متعدد تحصيلات تکميلي ، به صورتي که به مراتب جدي تر ازقبل درعرصه پژوهش هاي علوم زمين دررشته هاي مختلف دردوره گستره علمي جغرافيا وزمين شناسي گام نهاد.

در دهه های 80 و 90 ، دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی با توجه به رسالت تعریف شده برای دانشگاه های تراز اول کشور ، مقاطع تحصیلات تکمیلی خود را توسعه داد که نتیجه آن تاسیس 17 آزمایشگاه تخصصی و سه کارگاه و دوره های تحصیلات تکمیلی متنوع بود.

دانشگاه های معتبر جهانی بر اساس نیاز و تحولات جهانی، سیاست ها و برنامه های خود را تغییر می دهند و دانشگاه های آموزشی به پژوهشی و به دنبال آن دانشگاه های کارآفرین و سپس نوآور شکل گرفتند.در راستای این تغییرات، دانشکده علوم زمین اقدام به تاسیس سه مرکز الف - گوهر شناسی ب- نفت و حوزه های رسوبی ج- مطالعات ناحیه ای و آمایش نموده است.

ایجاد قطب های علمی و انتشار مجلات تخصصی از اقدامات دیگر مورد توجه مدیران دانشکده در راستای تحولات علمی بوده است.

دانشکده علوم زمین:

دانشکدۀ علوم زمین دانشگاه شهیدبهشتی در سال 1354 و به همت آقای دکتر ایرانپور جزنی استاد گروه جغرافیا و معاون اداری مالی وقت این دانشگاه تأسیس شد. اولین دورۀ دانشجویان این دانشکده در مهر ماه 1355 در سه دورۀ کارشناسی جغرافیا ، زمین‌شناسی و کانی‌شناسی- سنگ‌شناسی و دو دورۀ کارشناسی‌ارشد جغرافیای‌طبیعی و شناخت محیط زیست وارد دانشگاه شدند.

با تلاش‌های به‌عمل آمده در سال 1356 با توجه به برنامه‌های کاربردی دوره‌های فوق‌الذکر که بر مبنای مطالعات وسیع تنظیم شده بود، سازمان برنامه و بودجۀ کشور بودجه‌ای به‌میزان 160 میلیون ریال را برای احداث ساختمان دانشکدۀ علوم‌ زمین تخصیص داد. احداث این ساختمان بر اساس طرح‌ها و نقشه‌های تهیه شده، از ابتدای سال 1357 در محل فعلی دانشکده آغاز گردید. عملیات ساختمانی این مجموعه تا سال 1360 به‌طول انجامید.

هم اکنون دوره‌های کارشناسی از دو دورۀ پس از انقلاب اسلامی به سه دورۀ کارشناسی زمین‌شناسی ، کارشناسی جغرافیای‌انسانی و کارشناسی جغرافیای‌طبیعی افزایش یافته است. در دوره های کارشناسی‌ارشد به‌صورت فعال در 12 رشته و دوره های دکتری در 8 رشته اقدام به پذیرش دانشجو می‌نماید.

علوم زمین	نام دانشکده
1352	سال تاسیس
دکتر ایرانپور جزنی	اولین رئیس دانشکده
دكتر احمد خاكزاد، دكتر احمد شميراني، دكتر ضيا توانا، دكتر محسن پوركرماني، دكتر سيد حسن صدوق، دكتر حسن لشكري، دكتر محمد پورمعافي، دكتر محمد يزدي، دکتر جواد اطاعت	روساي پيشين دانشكده
دکتر جمیله توکلی نیا	رئیس دانشکده در حال حاضر
گروه زمین شناسی (کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری) گروه جغرافیای طبیعی (کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری) گروه جغرافیای انسانی (کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری) گروه سنجش از دور (کارشناسی ارشد)	گروه‌های آموزشی تحت پوشش
49 نفر	تعداد اعضا هیات علمی
5960 مترمربع	فضای فعلی دانشکده
فصلنامه پژوهش های دانش زمین و سنجش ار راه دور و GIS ایران	نشریه
195 متر مربع که در طرح توسعه دانشکده به 300 متر مربع افزایش یافت.	کتابخانه

جمع	استاد		دانشیار		استادیار		مربی		اعضا هیات علمی
	زن	مرد	زن	مرد	زن	مرد	زن	مرد
14	1	3	1	6	2	2	------	------	گروه جغرافیای طبیعی
15		2	3	6	1	3			گروه جغرافیای انسانی
19		7	1	3		8	------	------	گروه زمین شناسی
5		1	----	1	----	3	------	---	گروه سنجش از دور
49	1	13	4	16	3	16	---	---	جمع کل